Chủ Nhật, 26 tháng 7, 2015

Khi nào nốt ruồi là ác tính?

Nốt ruồi là u tế bào hắc tố lành tính ở da, nằm ở lớp tế bào đáy và thượng bì, có màu nâu đồng nhất, có khi xanh sẫm như vết chàm (cần phân biệt với u mạch có màu đỏ, thường được gọi là nốt ruồi son).
Nốt ruồi rất hiếm khi có từ lúc sơ sinh (nốt ruồi bẩm sinh) mà thường xuất hiện vào tuổi thiếu niên, dậy thì hay lúc có thai. Thông thường nốt ruồi xuất hiện với số lượng ít, phẳng hoặc hơi cộm, màu nâu sẫm hoặc đen, mọc trên vùng da bình thường hay nằm giữa các sợi lông, có khi được bao bọc bằng vùng da trắng sáng xung quanh. Mọi vị trí trên cơ thể đều có thể mọc nốt ruồi nhưng thường thấy ở các vùng phơi bày ra ánh sáng mặt trời như mặt, cổ, vai…

Ai trong chúng ta cũng đều có từ vài cái đến… vài chục nốt ruồi! Số lượng nốt ruồi ít hoặc nhiều, kích thước to hoặc nhỏ tuỳ theo từng người không giống ai cả. Nốt ruồi thường xuất hiện từ khi còn bé nhưng cũng có trường hợp khi lớn lên mới xuất hiện.

Hầu hết các nốt ruồi là lành tính, nhất là nốt ruồi có lông. Một trong những nguyên nhân làm nốt ruồi có thể chuyển thành u hắc sắc tố là khi cơ thể bạn bị kích thích do chấn thương, nhất là trong giai đoạn dậy thì. Nốt ruồi càng to càng đen thì nguy cơ hư biến càng nhiều. Những nốt ruồi nằm ở vị trí dễ bị va chạm cọ xát như ở lòng bàn tay, quanh miệng, quanh thắt lưng càng cần được chú ý tránh va chạm mạnh. Còn lại tất cả các nốt ruồi khác với kích thước nhỏ, lẻ tẻ cần giữ gìn theo dõi, tránh bôi những thứ thuốc không theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Khi nào phải phá bỏ nốt ruồi?

Tuyệt đối bạn không nên tự động cậy, cắt, nạo hay đánh tẩy nốt ruồi bằng vôi, axit, pin đèn, đắp lá... điều này rất dễ dẫn đến nguy hiểm. Bạn cũng đừng nhầm nốt ruồi với tàn nhang vì tàn nhang là những vết loạn sắc tố, màu nâu sẫm. Tàn nhang nổi lấm tấm nhiều nhất ở cổ, mặt, mùa hè nổi nhiều hơn mùa đông. Tàn nhang không gây đau ngứa và hoàn toàn lành tính.

Người có nốt ruồi cần hết sức tránh ánh nắng mặt trời (ảnh minh họa)

Đa số nốt ruồi là lành tính nên không cần điều trị gì. Tuy nhiên, trong những trường hợp sau, nốt ruồi nhất thiết phải được sớm cắt bỏ: Phổ biến nhất là nốt ruồi mới bị thay đổi tính chất, với những dấu hiệu báo động sau:

- Nốt ruồi đang từ màu nâu đồng nhất, trở nên đa sắc (dấu hiệu báo động cao).

- Đường viền nốt ruồi bình thường rõ và đối xứng, trở nên không đều, nham nhở, bất đối xứng.

- Kích thước nốt ruồi bình thường nhỏ hơn 1 cm bỗng lớn lên nhanh chóng.

- Bề mặt nốt ruồi mất các vân da bình thường.

- Nghi có thoái hoá ác tính: nốt ruồi loạn sản hay nốt ruồi bẩm sinh khổng lồ.

- Nốt ruồi ở các vùng bị kích thích nhiều như ở gan bàn chân, gan bàn tay, cằm, vùng dưới nịt vú. Những u này rất dễ bị ác tính hoá.

Việc phá bỏ nốt ruồi phải được cân nhắc thực hiện sớm bởi các chuyên gia. Nếu phá nốt ruồi không đúng cách sẽ là yếu tố kích thích khiến thương tổn phát triển dữ dội hơn. Bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi phát hiện những dấu hiệu nghi ngờ đầu tiên.

Tuy nhiên, khi có nốt ruồi, bạn đừng để nỗi ám ảnh ung thư nốt ruồi đeo bám. Cần tránh nắng, tránh kích thích cọ xát các nốt ruồi đang có. Để ý theo dõi các dấu hiệu bất thường và đi khám bệnh sớm nếu thấy nghi ngờ. Điều này càng quan trọng cho những ai trong gia đình từng có người bị ung thư da.

Những người sở hữu làn da tái xám hoặc nhiều tàn nhang thì đặc biệt nên chú ý vào những dấu hiệu của nốt ruồi. Ngoài ra những người sinh ra trong gia đình có tiền sử có người có vấn đề về ung thư biểu mô cũng nằm trong số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao.


Nốt ruồi cần được bảo vệ

Đối với ung thư da, không gì bằng phòng ngừa, bảo vệ da trước sức tàn phá nguy hại của ánh nắng mặt trời.

Tránh ánh nắng: Nên tránh tiếp xúc với ánh nắng càng nhiều càng tốt. Khi bắt buộc phải ra nắng nên đeo găng tay, mặc quần áo dài, mang khẩu trang, đội mũ rộng vành và đeo kính mát màu đậm có tròng kính ôm kín cả chân mày và đuôi mắt.

Dùng kem chống nắng: Dùng kem có chỉ số SPF từ 20 trở lên chống nắng ngay cả vào những ngày có mây, khi làm việc bên cửa sổ hay lái ôtô. Nhớ bôi kem 30 phút trước khi ra nắng. Bôi kem lại khoảng mỗi giờ nếu chảy mồ hôi nhiều hoặc bơi lội làm trôi mất kem. Tuy nhiên, đừng ỷ lại vào kem chống nắng mà cứ vô tư ra nắng.

Thường xuyên kiểm tra các nốt ruồi.

Tóm lại, nốt ruồi là vấn đề y khoa phổ biến, đa số là lành tính. Tuy nhiên, khi có những thay đổi bất thường như đã trình bày, cần được khám và điều trị kịp thời, vì ung thư da là bệnh lý ác tính, di căn rất sớm, tử vong cao, điều trị tốn kém, phải phát hiện điều trị kịp thời trước khi quá muộn.

0 nhận xét:

Đăng nhận xét

 
Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | Laundry Detergent Coupons